In het nieuwe inburgeringsstelsel wordt Oriëntatie op de Nederlandse Arbeidsmarkt (ONA) vervangen door MAP. De Module Arbeidsmarkt en Participatie. Gemeenten moeten nieuwkomers in de eerste 18 maanden van de inburgering MAP aanbieden. Doel is om de competenties en arbeidskansen van de nieuwkomer inzichtelijk te krijgen. Onderdeel van MAP is daarom ook de praktische inzet op de arbeidsmarkt – denk aan vrijwilligerswerk, stage, werkervaringsplaats, betaald werk.

Wat ging er mis met ONA?

In de huidige inburgeringswet moest ONA het gat tussen inburgering en werk/opleiding opvullen. Dat is een goed streven, met helaas niet altijd het beoogde resultaat. Wat ging er mis?

1. Het doel van veel ONA-trajecten werd van lieverlee het voldoen aan de inburgeringplicht. Hierdoor zetten de begeleiders en de inburgeraars nogal eens in op een minimale variant, in plaats van participatie op het hoogst haalbare niveau.
2. De inzet van een praktijkelement bij ONA is niet verplicht. Daardoor ontbreekt het in de meeste ONA-trajecten aan koppeling tussen theorie en praktijk. Lessen ONA vonden veelal plaats in een klassikale omgeving zonder aandacht voor coaching en activering.
3. Type cursisten die straks in de Z-route zullen vallen – laag leerbare of analfabete nieuwkomers – kregen geen passend programma aangeboden. De aanbieders stuurden aan op ontheffing in plaats van het bieden van maatwerk.
4. ONA wordt over het algemeen aangeboden als sluitstuk van de inburgering, aan het eind van het inburgeringstraject. Gevolg daarvan is dat er vaak niet meer genoeg financiële ruimte is om een kwalitatief goed traject te bieden met voldoende tijd. Ook is er geen synergie met het traject vanuit de Participatiewet, dat veelal veel eerder wordt gestart.

En nu goed: 7 gouden tips

Met bovenstaande ervaringen op zak, is het aan gemeenten om MAP decentraal goed vorm te geven. De volgende 7 gouden tips geven handvatten om MAP zo in te richten, dat nieuwkomers zich op termijn zelfstandig kunnen bewegen op de Nederlandse arbeidsmarkt:

1. Zet in op een ‘langer’ traject (middels een soort brugklas of voortraject);
2. Start vroeg met bewustwording van het Nederlandse ‘speelveld’ van mogelijkheden en verwachtingen;
3. Verweef MAP met NT2-lessen en PVT (Participatie Verklarings-Traject);
4. Zien werkt beter dan horen: koppel MAP aan praktijkervaring (stage, werk, vrijwilligerswerk);
5. Sluit aan bij de intrinsieke motivatie van de nieuwkomers;
6. Zorg voor activering (!);
7. Coaching door professional op eigen proces.

Wilt u meer weten, sparren over de inrichting van MAP of de mogelijkheden om dit te integreren met de overige onderdelen van de inburgering? Neem contact op!

Auteurs: Bas Schuiling & Elwine Halewijn (ITTA UvA)